Strażnicy miejscy są upoważnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia ujęte w wykazie określonym w stosownym akcie wykonawczym rangi Rozporządzenia właściwego minstra. Jego wysokość zależy od wykroczenia i od okoliczności jakie temu towarzyszyły. Za większość wykroczeń, z których Straż Miejska ma prawo „mandatować”, funkcjonariusz ma prawo nałożyć grzywnę do 500 złotych. Na wysokość grzywny ma wpływ wiele okoliczności, m. in.:
- szkodliwość czynu,
- zachowanie sprawcy po popełnieniu wykroczenia,
- sytuacja materialna sprawcy (stąd strażnicy pytają o warunki materialne osoby, na którą chcą nałożyć mandat).
Strażnik Miejski wykonując swoje obowiązki służbowe może nakładać grzywny wyłącznie w drodze mandatu karnego gotówkowego wobec osób czasowo przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub niemających stałego miejsca zamieszkania albo pobytu. Natomiast w stosunku do pozostałych osób strażnik miejski może nakładać grzywny wyłącznie w drodze mandatu karnego kredytowanego. Swoboda w podejmowaniu decyzji, co do wysokości grzywny została ograniczona w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń, czyli tzw. „taryfikatorze”. Określa on w niektórych przypadkach wysokość mandatu precyzyjnie (np. spożywanie alkoholu w miejscach objętych zakazem – 100 zł, sprzedaż wyrobów tytoniowych osobom do lat 18 – 500 zł) lub określa jedynie granice wysokości grzywny (np. zanieczyszczanie lub zaśmiecanie miejsc publicznych 50 – 500 zł, niezachowanie środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia 50 – 250 zł). Tzw. taryfikator nie odnosi się jednak do wszystkich wykroczeń, ale jedynie do niektórych. W pozostałych przypadkach, decyzja o wysokości grzywny w drodze mandatu karnego należy do strażnika.
Zgodnie z Kodeksem wykroczeń na osoby, których czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy może być nałożona grzywna do wysokości 1 000 zł. Jednak nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego w powyższym przypadku jest możliwe jedynie, gdy w zakresie wszystkich naruszonych przepisów postępowanie mandatowe jest dopuszczalne.
Strażnik nakładający grzywnę w drodze mandatu karnego obowiązany jest określić jej wysokość, wykroczenie zarzucone sprawcy i poinformować sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia mandatu karnego i o skutkach prawnych takiej odmowy. W takim przypadku Straż Miejska występuje do sądu z wnioskiem o ukaranie.